فشار روزافزون به منابع خاک ناشی از ازدیاد جمعیت و پیامدهای آن از قبیل تخریب اراضی، بیابانزدایی و آلودگی خاک و آب، نیاز به استفاده بهینه و پایدار از خاک را ضروری مینماید و این مهم تنها با تعیین دقیق و قابل اعتماد پراکنش خاک و ویژگیهای آن امکانپذیر میگردد.
نقشهبرداری خاک با آگاهی از چگونگی تشکیل و خصوصیات خاک، نحوه تشریح آنها و نیز استفاده از یک سیستم طبقهبندی امکانپذیر است.
از قرون گذشته، کاربرد نقشهبرداری خاک برای ارزیابی اراضی جهت مصارف کشاورزی متمرکز بوده درحالیکه امروز تمایل و نیاز به ارزیابی خاک جهت کاربردهای مهندسی، منابع طبیعی و محیط زیست، بیش از پیش افزایش یافته است.
نقشه خاک بهعنوان نقشه پایه برای تهیه نقشههای دیگر ازجمله نقشههای طبقهبندی اراضی برای آبیاری، قابلیت آبیاری و تناسب اراضی استفاده میشود.
وظیفه نقشهبرداران خاک، تهیه نقشهای از خاکهای یک منطقه است. اگرچه بهدلیل مشخص نبودن مرز خاکهای مختلف این کار زیاد ساده نیست و نیاز به آگاهی و تجربه کافی دارد ولی با تعیین نوع خاکها و یا خصوصیاتشان و تعیین گسترش جغرافیایی آنها، امکان ارائه آنها بهصورت نقشه وجود خواهد داشت.
کتاب حاضر در ۶ فصل تنظیم شده است و با مقدمهای از نقشهبرداری خاک آغاز میشود و سپس به مباحثی با عناوین مفاهیم نقشهبرداری خاک، برنامهریزی مطالعات و مراحل نقشهبرداری خاک، توصیف و تفسیر واحدهای نقشه، ارزیابی و کنترل واحدهای نقشه و روشهای نوین در نقشهبرداری خاک میپردازد.
کتاب «مبانی نقشهبرداری خاک» به همراه منابع و واژهنامه در ۲۱۰ صفحه و بهقیمت ۲۶ هزار ریال دراختیار دانشجویان رشتههای کشاورزی و منابع طبیعی و تمامی افرادی که به نحوی با نقشههای خاک سروکار دارند، قرار دارد.
فصل اول: مقدمه.................................................................................................. ۱
فصل دوم: مفاهیم نقشهبرداری خاک......................................................................... ۹
۲-۱- تعریف و اهمیت نقشه.................................................................................... ۹
۲-۲- پدون و پلیپدون........................................................................................ ۱۰
۲-۳- خاکفرد و امتداد (پیوستگی) خاک..................................................................... ۱۵
۲-۴- نقشه خاک................................................................................................ ۱۶
۲-۵- کاربران نقشه خاک...................................................................................... ۱۷
۲-۶- انواع نقشههای خاک.................................................................................... ۱۹
۲-۷- نقشههای تعمیمی خاک.................................................................................. ۲۵
۲-۸- نقشههای شماتیکی خاک............................................................................... ۲۸
۲-۹- مقیاس نقشه............................................................................................. ۲۹
۲-۱۰- حداکثر صحت مکانی.................................................................................. ۳۱
۲-۱۱- حداقل مساحت محدوده قابل ترسیم و حداقل مساحت زمینی قابل ارائه.................. ۳۱
۲-۱۲- محدوده قابل ترسیم بهینه و مساحت زمینی قابل ترسیم بهینه.............................. ۳۳
۲-۱۳- شاخص حداکثر کاهش................................................................................ ۳۴
۲-۱۴- حداقل مساحت تصمیمگیری و مساحت تصمیمگیری بهینه.................................... ۳۵
۲-۱۵- دقت و صحت در نقشهبرداری خاک................................................................ ۳۵
۲-۱۶- واحدهای نقشه (واحدهای نقشهکشی) و واحدهای ردهبندی خاک......................... ۳۷
۲-۱۷- طراحی واحد نقشه................................................................................... ۳۹
۲-۱۸- انواع واحدهای نقشهکشی........................................................................... ۴۰
۲-۱۹- خاکهای مشابه......................................................................................... ۴۶
۲-۲۰- اراضی متفرقه......................................................................................... ۴۷
۲-۲۱- ناخالصی در واحدهای نقشه.......................................................................... ۴۷
۲-۲۲- انواع ناخالصیها....................................................................................... ۵۰
۲-۲۳- جدول راهنمای نقشه خاک.......................................................................... ۵۲
۲-۲۴- تراکم نمونهبرداری.................................................................................... ۵۲
۲-۲۵- تراکم ایدهآل، لازم و حقیقی........................................................................ ۵۳
۲-۲۶- سطوح ردهبندی........................................................................................ ۵۵
۲-۲۷- ردههای نقشهبرداری................................................................................. ۵۶
۲-۲۸- فامیل خاک.............................................................................................. ۶۰
۲-۲۹- سری خاک............................................................................................... ۶۱
۲-۳۰- شبهسری............................................................................................... ۶۵
۲-۳۱- بدلسری................................................................................................ ۶۷
۲-۳۲- فازها (حالتها)........................................................................................ ۶۷
۲-۳۳- نامگذاری واحدهای نقشه............................................................................ ۷۷
۲-۳۴- کاربرد فازها در نامگذاری واحدهای نقشه........................................................ ۷۹
فصل سوم: برنامهریزی مطالعات و مراحل نقشهبرداری خاک........................................... ۸۱
۳-۱- روشهای شناسایی و تهیه نقشه خاک.............................................................. ۸۲
۳-۲- مراحل تهیه نقشه خاک................................................................................. ۸۳
فصل چهارم: توصیف و تفسیر واحدهای نقشه.......................................................... ۱۲۵
۱-۴- توصیف واحدهای نقشه.............................................................................. ۱۲۵
۲-۴- تفسیر واحدهای نقشه................................................................................ ۱۲۷
۳-۴- کاربردهای اطلاعات خاک در کشاورزی و منابع.................................................... ۱۲۹
۴-۴- کاربردهای اطلاعات خاک در محیط زیست......................................................... ۱۳۱
۵-۴- کاربرد اطلاعات خاک در مطالعات مهندسی........................................................ ۱۳۵
فصل پنجم: ارزیابی و کنترل کیفیت واحدهای نقشه.................................................... ۱۳۹
۵-۱- تغییرپذیری خاک و واحدهای نقشه................................................................. ۱۴۰
۵-۲- تغییرپذیری خصوصیات خاک داخل واحدهای نقشه............................................. ۱۴۰
۵-۳- ارزیابی آماری واحدهای نقشه...................................................................... ۱۴۷
۵-۴- روشهای نمونهبرداری جهت ارزیابی آماری واحدهای نقشه................................... ۱۴۸
۵-۵- روشهای آماری........................................................................................ ۱۴۹
۵-۶- پارامترهای آماری...................................................................................... ۱۵۱
۵-۷- کاربرد آمار چندمتغیره در ارزیابی واحدهای نقشه............................................... ۱۶۰
۵-۸- تفرق خاک............................................................................................... ۱۶۴
۵-۹- روشهای بهبود کیفیت نقشه خاک................................................................. ۱۶۵
فصل ششم: روشهای نوین در نقشهبرداری خاک..................................................... ۱۶۷
۶-۱- مشکلات موجود در نقشهبرداریهای مرسوم (سنتی) خاک.................................... ۱۶۷
۶-۲- اهمیت استفاده از ابزار و فنون جدید در شناسایی و نقشه برداری خاک.................... ۱۶۸
۶-۳- وضعیت فعلی پدولوژی در دنیا و کشور............................................................ ۱۶۹
۶-۴- پدومتری................................................................................................ ۱۷۰
۶-۵- ابزار مورد استفاده در مطالعات پدومتری.......................................................... ۱۷۳
۶-۶- فنون مورد استفاده در مطالعات پدومتری......................................................... ۱۸۲
۶-۷- مشکلات روشهای نوین.............................................................................. ۱۸۶
منابع............................................................................................................. ۱۸۹
واژهنامه........................................................................................................ ۱۹۹
دسته بندی موضوعی | موضوع فرعی |
كشاورزي و منابع طبیعی |
منابع طبیعی
|